Kto chociaż raz jechał trasą Gorlice – Kraków przez Gromnik i Zakliczyn, na pewno zauważył charakterystyczne skały /przy drodze numer 977/ w Ciężkowicach. Jest to świetne miejsce na postój, przy parkingu znajdują się małe punkty gastronomiczne. Dodatkową atrakcją tego miejsca są znajdujące się tuż przy jezdni skały: Czarownica, Ratusz i Grunwald. Jest też brama z napisem: Skamieniałe Miasto, którą należy przekroczyć, żeby poznać magiczny skalny świat. Tam bowiem historia łączy się z legendą, a przygoda z turystyką. Przy odrobinie szczęścia można zobaczyć chronione gatunki roślin i zwierząt (jest to bowiem rezerwat od 1974 roku).

Gród – według legendy – założył Cieszko (stąd nazwa miasta – Ciężkowice), władca srogi i chciwy. Przyjął do siebie dziewczynę uciekającą przed sąsiadem zza rzeki Białej, Rożenem z Rożnowa. Jednak gospodarz pogwałcił prawo gościnności i wydał dziewczynę oprawcy – w zamian za przylegającą do jego posiadłości ziemię. Za swój czyn został ukarany – skamieniał wraz z całym grodem. Obecnie można oglądać w dawnej siedzibie Cieszka następujące formacje skalne z piaskowca ciężkowickiego: Warownie, Orzeł, Pieczarki, Jajo Żółwia, Piekiełko, Borsuk, Piramidy, Pustelnie, Ratusz, Skała Paderewskiego, Cyganka, Grzyb. Niemal z każdą wiąże się jakaś legenda. Idąc ścieżką między skałkami rezerwatu, warto od czasu do czasu zwrócić uwagę na drogowskazy przedstawiające nietoperze. To kolejna atrakcja Skalnego Grodu. Na drzewach bystry obserwator dojrzy nietypowe budki – to lokacje dla fruwających ssaków.

Inną ciekawostką w pobliżu Skamieniałego Miasta jest Wąwóz Czarownic, mroczny jar, który wiedzie do wodospadu. Spływająca woda to – według legendy – łzy dziewczyny skrzywdzonej przez Cieszka. W rzeczywistości to pomnik przyrody nieożywionej, najwyższy wodospad na terenie Karpat polskich, poza Tatrami. Wychodząc z wąwozu, możemy udać się do Parku Zdrojowego. Obiekt ten powstał stosunkowo niedawno, bo w 2021 roku. Przeznaczony jest głównie do hydroterapii (niecki basenowe zewnętrzne, kryte baseny, tężnie solankowe). Poza tym, jest tu plac zabaw, zewnętrzna siłownia i park linowy. Obecnie wykonywane są tu odwierty, które mają doprowadzić do podziemnych pokładów wód leczniczych. Dzięki nim Ciężkowice zyskałyby status uzdrowiska. Niedaleko w przysiółku Rakutowa na ukończeniu jest ścieżka w koronach drzew (1020 m długości) przystosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych.

Z Parku Zdrojowego można tą samą drogą wrócić na parking lub przejść do centrum miasta, gdzie warto zobaczyć ratusz i kościół ze słynnym obrazem „Ecce Homo” (jego historia w formie fresków umieszczona została w nawie bocznej świątyni). Warto odwiedzić Muzeum Przyrodnicze im. Krystyny i Włodzimierza Tomków, jest w nim: duża kolekcja ptaków, stanowiska interaktywne (szklana podłoga, pod którą można oglądać zbiorowiska roślin), fotogaleria cyfrowa (odtwarzacze MP4 głosów ptaków), a także łódź podwodna o nazwie Piekielnica (od nazwy ryby), w której można obejrzeć film o rzece Białej (granicy Pogórza Ciężkowickiego i Rożnowskiego).

Jeśli zostawiliśmy samochód przed wejściem do Skamieniałego Miasta, musimy wrócić tą samą trasą lub skorzystać z podwózki meleksem. Wyjeżdżając z parkingu, możemy skręcić w prawo, żeby po kilku minutach znaleźć się w Kąśnej Dolnej. Tam znajduje się dwór Ignacego Jana Paderewskiego – polityka i kompozytora, który „wygrał Polskę na fortepianie”. W głównym budynku znajduje się muzeum, w stodole – sala koncertowa, a wokół można podziwiać duży park z aleją lipową i stawem. To świetne miejsce zarówno do odpoczynku, jak i delektowania się muzyką.

Jeżeli z parkingu przy Skamieniałym Mieście skręcimy w lewo, dotrzemy do Zborowic i późnogotyckiego kościółka z XVI wieku. Mało kto wie, że przy świątyni znajduje się małe ossarium, czyli miejsce gdzie zgromadzono kości. Warto odwiedzać Ciężkowice, Kąśną Dolną i Zborowice. To miejsca, w których każdy znajdzie coś dla siebie: odpoczynek (aktywny i bierny), spokój, świeże powietrze, ciekawe historie, legendy, muzykę, smaczne jedzenie. Wszystko to sprawi, że poprawimy sobie humor i wszelkie troski w magiczny sposób ulecą.

DAGMARA DURAN

Fot. Red. SkamienialeMiasto.pl
Fot. Marcin Nalepka
Mapa trasy wycieczek geoturystycznych, przewodnik Jej wysokość Brzanka