Jeśli odkrywanie niezwykłych, a zapomnianych zakątków Polski jest twoją pasją, Biecz z pewnością powinien znaleźć się na twojej liście miejsc do odwiedzenia. Miasto to, nazywane „Małym Krakowem” i „Polskim Carcassonne”, wznosi się na jednym ze wzgórz Pogórza Karpackiego, tuż nad rzeką Ropą. Dziś to niewielkie miasteczko, otoczone ze wszystkich stron średniowiecznymi murami, może nie jest już tak dumne jak niegdyś, stanowi jednak prawdziwą skarbnicę zabytków oraz wspaniałej historii. Sam średniowieczny układ miasta to niezwykle cenny relikt przeszłości.

Garść historii…
Biecz widnieje na mapie naszego kraju od setek lat, a prawa miejskie uzyskał w tym samym czasie co Kraków. Był wówczas prawdziwą potęgą, o czym świadczy fakt, że znajdowały się tu aż trzy zamki, goszczące postaci takie jak Władysław Łokietek, Kazimierz Wielki czy królowa Jadwiga. To właśnie tutaj podpisano dokument potwierdzający sprowadzenie Krzyżaków do Polski, a niewiele osób wie, że przez krótki czas Biecz pełnił funkcję stolicy kraju. Jego wysoki status wynikał z położenia tuż przy dawnej granicy oraz bliskości ważnego szlaku handlowego prowadzącego na Węgry.

Fot. Szymon Świędrych, Pogórze z góry

Co i jak zwiedzić w Bieczu?
Zwiedzanie warto rozpocząć na bieckim rynku, gdzie obok ratusza na pierwszy plan wysuwa się imponująca, renesansowa wieża ratuszowa, będąca jednocześnie wspaniałym punktem widokowym na całe miasto, a także Beskid Niski i Pogórze Karpackie. Wejście na wieżę jest płatne, a aktualną cenę można znaleźć na stronie internetowej Muzeum Ziemi Bieckiej.
Tuż pod wieżą znajduje się wejście do nieco mroczniejszej części miasta. Prowadzi do tzw. turmy, czyli średniowiecznego więzienia, w którym przetrzymywano zbrodniarzy oczekujących na karę śmierci. Z miejscem tym wiąże się legendarna biecka szkoła katów. Nie jest to jednak wyłącznie legenda, ponieważ miasto faktycznie posiadało niegdyś własnego kata. Pozostałością po tamtych czasach są autentyczne cele oraz narzędzia tortur. Zwiedzanie odbywa się z przewodnikiem, który opowie liczne historie związane z tym mrocznym miejscem, pozwalając poczuć jego dawny charakter.

W pobliżu rynku warto zwrócić uwagę na pomnik kata oraz bibliotekę, będącą niegdyś synagogą, z której zachowały się niektóre oryginalne elementy. Tuż obok można spróbować regionalnych potraw w restauracji „Dom zbója Becza”, nawiązującej nazwą do legendarnego rycerza Becza, od którego pochodzi nazwa miasta.
Na tle otaczających rynek budynków wyróżnia się XV-wieczny Kościół Bożego Ciała, będący jednym z najcenniejszych zabytków architektury sakralnej w Polsce. Wewnątrz szczególną uwagę zwracają prezbiterium z XVI-wiecznym ołtarzem głównym oraz znajdujące się na ścianach malowidła Włodzimierza Tetmajera. Tuż obok kościoła znajduje się dzwonnica, będąca jednocześnie jedną z zabytkowych baszt, a także neogotycka kaplica św. Barbary i XVII-wieczna plebania. Ciekawostkę stanowią fundamenty barbakanu tuż za kościołem, będące niegdyś ważną częścią fortyfikacji miejskich.

W pobliżu świątyni znajdują się oddziały Muzeum Ziemi Bieckiej. Po lewej znajduje się jego główna siedziba, zwana „Domem z basztą”, wkomponowana w XV-wieczną kamienicę. Najciekawszą ekspozycją jest tu dokładna rekonstrukcja XVI-wiecznej apteki, będącej jedną z najstarszych w regionie. Naprzeciwko kościoła, w pięknej renesansowej kamienicy, utworzono oddział zwany „Kromerówką”, gdzie znajdziemy m.in. ekspozycje poświęcone Marcinowi Kromerowi i Wacławowi Potockiemu. Po prawej stronie kościoła znajduje się ostatni z oddziałów muzeum, tzw. „Baszta Kowalska” z galerią sztuki współczesnej. Dzięki interaktywnym elementom wystaw Muzeum Ziemi Bieckiej stanowi świetną przygodę nie tylko dla dorosłych, ale również dla najmłodszych odwiedzających.

Około 250 m od bieckiego rynku znajduje się niezwykłe miejsce o długiej historii – Szpital Świętego Ducha. Został ufundowany niemal 600 lat temu przez królową Jadwigę i działał nieprzerwanie aż do 1950 r., co czyni go najstarszym budynkiem tego typu w Polsce.

Idąc kolejne 350 m dalej, naszym oczom ukaże się XVII-wieczny klasztor Franciszkanów, gdzie w podziemiach spoczywa słynny polski poeta Wacław Potocki.
Biecz był również związany z kulturą żydowską, dlatego w całym mieście można napotkać ślady jej obecności. Na niewielkim wzgórzu przy ul. Tysiąclecia, około 500 m od klasztoru Franciszkanów, znajdują się pozostałości cmentarza żydowskiego, który niestety ucierpiał podczas II wojny światowej.
Na terenie Biecza znajduje się także pięć cmentarzy wojennych z czasów I wojny światowej, na których spoczywają ofiary Bitwy pod Gorlicami.
Po zwiedzeniu najważniejszych zabytków warto wybrać się na spacer deptakiem wzdłuż rzeki Ropy i odpocząć przy kawie na urokliwym bieckim rynku.

Przydatne informacje:

• Przed przyjazdem warto skontaktować się z Muzeum Ziemi Bieckiej i zarezerwować przewodnika, którego obecność jest niezbędna, aby zobaczyć część atrakcji.
• Wejście do obiektów muzealnych jest płatne. Można zakupić łączony bilet do wszystkich oddziałów muzeum oraz podziemnej turmy.
• Jeśli planujemy zwiedzać bieckie podziemia, warto pamiętać o ciepłym ubraniu. Trasa zwiedzania nie jest trudna.
• Kościół Bożego Ciała można odpłatnie zwiedzić z przewodnikiem, który opowie o historii i najcenniejszych skarbach tego miejsca. Można go również zwiedzić bezpłatnie przed każdą mszą świętą.
• Aktualne ceny i godziny otwarcia można znaleźć na stronie internetowej Muzeum Ziemi Bieckiej: https://muzeumbiecz.pl/
• Najlepszy czas na wizytę to letnie popołudnie, gdy światło najlepiej podkreśla piękno miejscowej architektury.

Co zobaczyć w okolicy?

• Binarowa – słynąca z pięknego, drewnianego kościoła, wpisanego na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
• Skansen Archeologiczny „Karpacka Troja” w Trzcinicy.
• Malowniczo położony cmentarz wojenny nr 123 na Wzgórzu Pustki.
• Zabytkowy kasztel oraz skansen w Szymbarku.
• Liwocz – najwyższe wzniesienie Pogórza Ciężkowickiego, wraz ze znajdującym się tam rezerwatem przyrody i tajemniczym uroczyskiem „Diabla Izdebka”.
• Owczary – z piękną XVII-wieczną cerkwią łemkowską, wpisaną na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Partycja Lisiak – redakcja SkamienialeMiasto.pl

Chcesz wynająć Przewodnika-Animatora na Aktywne Zwiedzanie Biecza?
Napisz do nas: aktywnezwiedzanie@gmail.com