Muzeum Przyrodnicze im. Krystyny i Włodzimierza Tomków
w Ciężkowicach
ul. 3-go Maja 34, 33-190 Ciężkowice

Muzeum otwarte jest w sezonie turystycznym od poniedziałku do niedzieli w godz. 10.00 do 18.00.

Ceny biletów (od 02.2022 r.):
Bilet ulgowy 9 zł, normalny 14 zł, 1 opiekun na 10 os. wstęp wolny.
50 zł przewodnik po muzeum.

Więcej informacji o Muzeum Przyrodniczym w Ciężkowicach: 
www.muzeum.ciezkowice.pl

Muzeum Przyrodnicze jest chętnie odwiedzane przez grupy turystyczne ze względu na ciekawą, nowoczesną, interaktywną formę przekazu informacji na temat gatunków zwierząt i roślin zamieszkujących region Pogórza Karpackiego, ale nie tylko. Znajduje się tutaj m.in. ekspozycja ornitologiczna, pogórzańska łąka, batyskaf, modele dużych drapieżników.

Napisz do nas, a dopracujemy godziny zwiedzania Skamieniałego Miasta, Muzeum Przyrodniczego i innych atrakcji:
aktywnezwiedzanie@gmail.com
www.skamienialemiasto.pl/wynajmij-przewodnika/

Historia muzeum.

Historia Muzeum Przyrodniczego Ciężkowicach i jego zbiorów jest równoznaczna z postacią dr Włodzimierza Tomka. Wyjątkowość, niepowtarzalny charakter kolekcji wynika nie tylko z jej bezpośredniej wartości, ale również z ogromnego wkładu założyciela Muzeum w ochronę przyrody i prace badawcze w naszym regionie.

Tradycje łowieckie i leśne w rodzinie Tomków sięgają pokoleń i są pielęgnowane do dziś. Dr Włodzimierz od wczesnej młodości fascynował się przyrodą – w roku 1928 miały miejsce dwa ważne wydarzenia w jego życiu, którymi było rozpoczęcie przygody z łowiectwem oraz pierwsze zanotowane obserwacje przyrodnicze. Od 1934 r. był członkiem Polskiego Związku Łowieckiego.

Jako absolwent Wydziału Leśnego Politechniki Lwowskiej Dr Włodzimierz pracował krótko w Instytucie Badawczym Leśnictwa, a potem jako asystent na Uniwersytecie Jagiellońskim. Nie mógł jednaj na długo rozstać się z rodzinnymi stronami i prowadzonymi od dwudziestu lat obserwacjami. Wrócił więc do Ciężkowic i objął tam posadę leśniczego w Nadleśnictwie Gromnik.

Tuż po II Wojnie Światowej mianowany delegatem Komitetu Ochrony Przyrody w pow. tarnowskim, wstrzymuje eksploatacje kamienia ze „Skamieniałego Miasta” oraz wycinkę drzew w parku okalającym dworek I.J. Paderewskiego. Dzięki jego inicjatywie i opracowaniu dokumentacji, we współpracy z prof. W. Szaferem zostaje założony rezerwat „Diable Skały” w Bukowcu.

W tym okresie (1948r) zakłada Koło Łowieckie „Dzik” w Ciężkowicach, a następnie Koło Łowieckie „Szarak” w Gromniku. W 1985r w Ciężkowicach organizuje Koło Łowieckie „Szarak”, w którym do końca życia pełni funkcje „Łowczego”. Za całokształt działalności łowieckiej został odznaczony brązowym, srebrnym i złotym Medalem Zasługi Łowieckiej. Na krótko przed śmiercią w 1993 roku, otrzymał najwyższe łowieckie odznaczenie – „Złom”.

Przez ponad pięćdziesięcioletni okres pracy na rzecz ochrony przyrody i łowiectwa Dr Włodzimierz Tomek starał się dokumentować bogactwo polskiej fauny przez preparowanie i kolekcjonowanie zwierząt. Zgromadzone eksponaty dotyczą głownie ornitologii i to one były podstawą jego pracy doktorskiej pt.; ”Ptaki zachodniej części Pogórza Ciężkowickiego”, którą obronił w roku 1977.

Istotną postacią dla historii Muzeum wydaje się być również żona Dr Włodzimierza – Pani Krystyna Tomek. Z wykształcenia inż. budownictwa lądowego, Pani Krystyna wspierała męża w pracach badawczych.  Niestety niewiele informacji na jej temat zachowało się do tej pory, oprócz tego, że to głównie jej zasługą są zbiory entomologiczne.

Ogromna kolekcja ponad 200 gatunków ptaków, trofea łowieckie i owady były najpierw eksponowane w domu Państwa Tomków (kamienica przy ul. Św. Andrzeja). Z relacji syna założyciela wiadomo, że w sezonie turystycznym Dr Włodzimierz poświęcał wiele godzin na oprowadzanie wycieczek. Dzięki swojemu uporowi, pokonując wiele przeciwności, w 1989r kolekcja zostaje umieszczona w obecnej siedzibie. W prawie niezmienionej formie Muzeum trwało do roku 2006. W tym okresie na krótko pierwszym opiekunem zbiorów został Pan Bogdan Kieś – towarzysz łowów Dr Włodzimierza, absolwent leśnictwa, ornitolog, obecnie jeden z najlepszych preparatorów. Zaraz po nim przez długie lata Muzeum zajmował się Pan Edward Krasiński, a w latach 2003 – 2006 Pani Aneta Wilga.

Jak już podkreślano na początku, wyjątkowość Muzeum polega na tym, że tak duża kolekcja została zgromadzona przez dwójkę ludzi. Sprawia to, że większość eksponatów ma swoją tożsamość, posiada własną, często bardzo ciekawą historię czy anegdotę.  Jedna z nich dotyczy na przykład gadożera, który jako młody ptak został odnaleziony w Rzepienniku Strzyżewskim i przyniesiony do domu państwa Tomków na rehabilitację (Dr Włodzimierz posiadał niezwykła intuicję w leczeniu ptaków). Gadożer szybko stał się słynny ze względu na rzadkość. Pewnego dnia przyjechała telewizja by nakręcić reportaż o „zdrowiejącej rzadkości”. Rozstawiono światła i kamerę,
ale po włączeniu tego sprzętu ptak się tak zestresował, że zemdlał. Nie chciał w ogóle pozować, nie dało się praktycznie zrobić żadnych ciekawych zdjęć. Ten stres był tak silny, że po dwóch tygodniach nie jadł i padł.
Ptakiem, którzy także zapisał się w rodzinnych kronikach był szpak.
Od pisklęcia wychowywał się w domu i nadano mu wymowne imię; Srajtek, w skrócie Rajtek. Najciekawsze jest to, że jak inne szpaki zaczął naśladować dźwięki, z tą różnicą, że jego repertuar był ściśle „domowy”: stukot kół, skrzypienie drzwi, gwizdek czajnika. Dr Tomek nauczył tego szpaka wymawiać imię swojej żony. Któregoś razu jacyś ważni państwo byli w odwiedziny u nich i nie zastali dr Włodzimierza. Wychodząc usłyszeli jak szpak odezwał się głosem gospodarza, mówiąc; „Krystyna, Krystyna!”. Myśląc, że zostali okłamani obrazili się i więcej nie przyszli.

Wojciech Sanek

Źródło informacji: www.ciezkowice.pl